ดีท็อกซ์มีกี่ประเภทและมีข้อดีข้อเสียอย่างไร

วิธีกำจัดสารพิษในร่างกายหรือที่เรียกกันว่า “ดีท็อกซ์” นั้นทางการแพทย์ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่ด้วยแนวคิดของการดูแลสุขภาพที่ต้องการผลอย่างรวดเร็วทันใจ ปัจจุบันหลายๆ คนจึงมีแนวโน้มที่จะให้ความสนใจกับการทำดีท็อกซ์มากขึ้นเรื่อยๆ เพราะนอกจากเชื่อว่าเป็นอีกหนึ่งวิธีในการดูแลสุขภาพที่ทำได้ไม่ยุ่งยากแล้ว การทำดีท็อกซ์ยังสามารถหวังผลในเรื่องการดูแลรักษารูปร่างและการควบคุมน้ำหนัก มาทำความรู้จักกับดีท็อกซ์ในแง่ของรูปแบบของการทำนั้นว่ามีกี่ประเภท และมีข้อดีข้อเสียอะไรบ้าง

ดีท็อกซ์ หรือ Detox มาจากคำว่า Detoxification เป็นการขจัดสารพิษและสิ่งแปลกปลอมออกจากร่างกายหรือการล้างพิษ ซึ่งการล้างพิษนี้อาจเกี่ยวข้องกับกระบวนการเดียวหรือหลายวิธี ประกอบไปด้วย

1. อดอาหาร
2. ดื่มแต่น้ำผักผลไม้หรือเครื่องดื่มที่คล้ายกัน
3. รับประทานอาหารบางชนิดเท่านั้น
4. การใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรือผลิตภัณฑ์เชิงพาณิชย์อื่น ๆ
5. การใช้สมุนไพร
6. การสวนล้างลำไส้ (ทางเดินลำไส้ใหญ่ส่วนล่าง) ด้วยการใช้ยาระบายหรือน้ำ
7. การลดปัจจัยเสี่ยงจากสิ่งแวดล้อม
8. การใช้ห้องซาวน่า

ปัจจุบันดีท็อกซ์ได้กลายเป็นแพทย์ทางเลือกอีกวิธีหนึ่ง ซึ่งจะถูกโฆษณาว่าเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาตามธรรมชาติ โดยวิธีการดีท็อกซ์ก็สามารถทำได้หลากหลาย ดังที่กล่าวมาข้างต้นนี้ การทำดีท็อกซ์สามารถจัดกลุ่มเป็น 4 ประเภทตามกระบวนการที่เน้นเป็นหลักได้ดังนี้

ดีท็อกซ์โดยการกินอาหารที่สดใหม่จากธรรมชาติ

โดยเป็นกระบวนการกินอาหารที่สดใหม่จากธรรมชาติ ที่ปรุงจากวัตถุดิบที่มีคุณค่าทางอาหารสูง ไม่มีการตกค้างจากสารเคมี ไม่ผ่านกรรมวิธีแปรรูปต่างๆ เช่นขัดสีหรือหมักดอง อาจอยู่ในรูปแบบของการรับประทานอาหารบางชนิดเท่านั้นหรือดื่มแต่น้ำผักผลไม้ต่างๆ เพื่อเป็นการกระตุ้นการเผาผลาญ ทำให้ระบบขับถ่ายได้นำของเสียออกมา และนำสารอาหารจากอาหารที่สดใหม่จากธรรมชาติเหล่านี้เข้าไป ซึ่งอาหารที่ใช้ในการทำดีท็อกซ์ก็มักจะเป็นข้าวกล้อง, พืชตระกูลถั่ว, ผักใบเขียว, ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่  เป็นต้น

ดีท็อกโดยการกินผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

กระบวนการนี้เป็นการดีท็อกลำไส้ด้วยวิธีรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรืออาหารเสริมชนิดผงหรือน้ำ เพื่อกระตุ้นการขับถ่ายของเสียที่อยู่ภายในลำไส้ออกมา โดยใช้ ยาระบาย ชาสมุนไพร ยาสวนทวารหนัก เอนไซม์ แมกนีเซียม เป็นต้น ซึ่งสามารถหาซื้อผลิตภัณฑ์เสริมเหล่านี้ได้ทั่วไปตามท้องตลาดทั่วๆ ไป ไม่ว่าจะเป็นห้างร้านหรือร้านขายยา แต่ที่สำคัญควรอ่านคำแนะนำที่กำกับที่ฉลากรวมถึงปรึกษาเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญก่อนซื้อมาใช้

ดีท็อกซ์โดยการอดอาหาร

สำหรับกระบวนการอดอาหารนั้นจะเป็นการเลียนแบบพฤติกรรมในการจำศีลของสัตว์ ซึ่งกระบวนการนี้หลักสำคัญคือการพักระบบย่อยอาหาร จึงช่วยลดการสะสมของเสียในลำไส้ โดยการอดอาหารนมักจะใช้เวลา 1 – 2 วัน โดยในระหว่างวันจะอนุญาตให้ดื่มน้ำเปล่าและน้ำผักผลไม้แทนการรับประทานอาหารตามปกติ ก่อให้เกิดการกระตุ้นเพื่อขับของเสียออกมา

ดีท็อกซ์โดยการสวนล้างลำไส้

กระบวนการนี้เป็นอีกหนึ่งวิธีวิธีที่เป็นที่นิยม โดยดีท็อกซ์แบบกินกับแบบสวนนอกจากจะต่างกันที่วิธีการแล้ว ยังเชื่อกันว่าจะเป็นการนำของเสียที่ตกค้างในลำไส้ออกมาได้อย่างรวดเร็วที่สุดด้วย อีกทั้งเป็นการช่วยกระตุ้นระบบขับถ่าย ไม่ให้เกิดอาการท้องผูกได้ แต่ทั้งนี้การทำดีท็อกซ์โดยการสวนล้างลำไส้ควรทำโดยผู้เชี่ยวชาญ เนื่องจากต้องใช้อุปกรณ์ในการสอดเข้าไปในรูทวาร เพื่อฉีดน้ำหรือสารบางชนิดเข้าไปสวนล้างในลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย

ข้อดีของการทำดีท็อกซ์

1. กระตุ้นการขับถ่าย โดยไฟเบอร์ช่วยแก้อาการท้องผูกได้ 
2. ช่วยขับของเสียและกำจัดสารพิษในร่างกาย
3. กระตุ้นระบบการเผาผลาญให้แก่ร่างกาย จึงลดการสะสมของไขมันได้
4. ส่งผลให้ทำให้ผิวพรรณดูสดใส

ข้อเสียของการทำดีท็อกซ์

1. การดีท็อกซ์โดยการอดอาหาร อาจเสี่ยงต่อการที่ร่างกายรับพลังงานไม่เพียงพอเนื่องจากขาดสารอาหาร อาจทำให้หน้ามืด ไม่มีแรง อ่อนเพลีย
2. การดีท็อกซ์โดยการสวนล้างลำไส้ อาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อจากอุปกรณ์ที่สอดเข้าไป การดีท็อกซ์โดยการสวนล้างลำไส้ จะเป็นการทำลายแบคทีเรียประจำถิ่นของลำไส้ที่เป็นประโยชน์
3. อาจทำให้ระบบขับถ่ายไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ต้องคอยพึ่งพาการทำดีท็อกซ์

สรุปแล้วการดีท็อกซ์มีทั้งข้อดีข้อเสียควรอยู่ในการดูแลที่เหมาะสม

จะเห็นได้ว่าดีท็อกซ์มีทั้งประโยชน์และโทษ หากต้องการทำดีท็อกซ์โดยเฉพาะการสวนล้างลำไส้ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนที่จะตัดสินใจทำ และไม่ควรทำดีท็อกซ์บ่อยครั้งจนเกินไป เพราะอาจอันตรายกับสุขภาพที่สามารถร้ายแรงจนถึงแก่ชีวิต และการดูแลสุขภาพลำไส้ของตัวเองนั้น สามารถเลือกรับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์หรือใยอาหารสูงๆ และขับถ่ายให้เป็นเวลา ก็ถือว่าเป็นการดูแลสุขภาพที่เพียงพอโดยไม่จำเป็นต้องพึ่งการทำดีท็อกซ์เลย

อย่างไรก็ตาม ผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับการดีท็อกซ์นั้นมีออกมาวางตลาดอยู่มากมายและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง ทำให้คนทั่วๆ ไปนั้นสามารถเข้าถึงผลิตภัณฑ์เหล่านี้ได้โดยง่าย หลายๆ คนจึงเลือกตัดสินใจซื้อใช้เพื่ออำนวยความสะดวกในการดีท็อกซ์ให้แก่ตนเองได้ง่ายยิ่งขึ้น และหวังผลว่าจะใช้เป็นทางลัดในการดูแลสุขภาพ ดังนั้น หากคุณตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับดีท็อกซ์มาใช้ ควรเลือกที่น่าเชื่อถือและทำตามคำแนะนำที่กำกับไว้ที่ผลิตภัณฑ์อย่างเคร่งครัด

อ้างอิง :

• https://www.nccih.nih.gov/health/detoxes-and-cleanses-what-you-need-to-know
• https://www.phuyings.com/สุขภาพ/ดีท็อกซ์คืออะไร
• https://www.pobpad.com/ดีท็อกลำไส้-มีประโยชน์ต